تعریف نقدینگی و کاربردهای آن

• پاسداران- ایستگاه ضرابخانه- پلاک 195
• کد پستی : 1664647111
• دورنگار دبیرخانه: 22849089
• پست الکترونیک : [email protected]

تعریف نقدینگی و کاربردهای آن

توضیحات نوشته شده توسط سارا اسماعیلی دسته: دوره های آموزش حرفه ای منتشر شده در 10 بهمن 1400 بازدید: 964

روش ها و ابزارهای نوین تأمین مالی و نقدینگی (ابزارهای بازار پول، بازار سرمایه، ابزارهای مشتقه و صکوک)

زمان تشکیل کلاس:

23 خرداد الی 20 تیر

به ازای هر نفر 12.500.000 ریال به صورت خالص

يكی از مشكلات اصلی بخش واقعی اقتصاد، عدم تكافوی سرمايه‌های پراكنده و كوچك در دست مردم براي انجام سرمايه‌ گذاری های لازم است. نظام مالی مطلوب‌، نظامی است كه بتواند به اندازة كافی به طراحی ابزارهای مالی مناسب بپردازد تا افرادی كه توانايی سرمايه‌گذاری دارند اما فاقد سرمايه لازم هستند با استفاده از اين ابزارها به تجميع سرمايه‌های در دست مردم بپردازند. بانک ها به عنوان یکی از مهمترین نهادهای بازار پول، نقشی انکارناپذیر در تأمین مالی طرح های تولیدی، خدماتی و تجاری دارند. در حال حاضر بانكداری بدون ربا در ايران با چالش ها و مشكلاتی روبه روست كه آسيب‌شناسی دقيق اين چالش‌ها در كشور و ارائه راهكار‌هايی به منظور رفع اين نواقص و مشكلات يك نياز و ضرورت اجتناب‌ناپذير است. از سوی ديگر به منظور دستيابی بانكداری اسلامی به جايگاه واقعی خود، نوآوری و ارائه پاسخ به موقع و مناسب به نيازهاي مشتريان از اهميت زيادی برخوردار است. در اين راستا يكی از فرصت‌های پيش روی نظام بانكی، تنوع بخشی و توسعه شيوه‌ها و ابزارهای نوين تأمين مالی و نقدينگی است كه افزون بر پويايی نظام بانكداری اسلامی، موجب تحقق اهداف توسعه اقتصادی نيز خواهد شد. بر همین اساس در اين دوره به منظور تأمين مالی مشتریان، افزايش نقدينگی و اصلاح ساختار ترازنامه بانك‌ها، روش ها و ابزارهای جديد و نوين تأمين مالی مثل انواع صکوک و ابزارهای مشتقه که در بازارهای مالی از جمله بازارهای پول و سرمایه و سایر نهادهای مالی برای تأمین مالی دولت، شرکت های دولتی، بنگاه های مالی و شرکت های خصوصی و حتی خود بانک ها مورد استفاده قرار می گیرند، بررسی و فرآيند طراحی و اجرايی هر يك از ابزارها، به تفكيك به منظور پياده‌سازی در بانك‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری تشريح خواهد شد.

• آشنایی فراگیران با مفاهیم بازار پول و بازار سرمایه
• آشنایی با مفاهیم و تعاریف انواع روش ها و ابزارهای تأمین مالی در بازار پول و بازار سرمایه
• آشنایی با ابزارهای مشتقه و انواع صکوک
• آشنایی با ارکان و شیوه های طراحی، انتشار و کاربرد ابزارهای نوین مالی
• نحوه و فرایند تأمین مالی از طریق ابزارهای نوین مطرح شده
• آشنایی با نحوه تبدیل به اوراق بهادار کردن دارائي های بانک (صکوک بانکی)
• آشنایی با نسبت های مالی مهم به عنوان شاخصی برای تصمیم گیری در سرمایه گذاری یا اعطای تسهیلات
• نحوه استفاده از ابزارهای مالی در مدیریت نقدینگی بانک ها
• نحوه استفاده از ظرفیت شرکت های تابعه یا ثالث در فرایند طراحی و ارائه ابزارهای نوین مالی

طرح کلیات و مفاهیم موضوع

روش های سرمایه گذاری و انواع ابزارهای مالی

تعریف انواع صكوك و فرایند انتشار آن ها

ابزارهای مشتقه، شرایط و انواع مختلف آن

مديريت نقدينگی در بانكداری متعارف

ابزارهای مالی مديريت نقدينگی در بانكداری متعارف

مديريت نقدينگی در بانكداری اسلامی

ابزارهای مالی مديريت نقدينگی در بانكداری اسلامی

ابزارهای مديريت نقدينگی متناسب با نيازهای بانكداری اسلامی

مقايسه اوراق بهادار اسلامی با اوراق قرضه

مقايسه صكوك با اوراق مشتقه

نسبت های مالی؛ شاخص های تصمیم گیری در سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات

شرکت های تابعه و ثالث و استفاده از ظرفیت آن ها در طراحی و بکارگیری ابزارهای مالی

نتيجه‌گيری و پيشنهادها

• کارکنان مالی و اعتباری

مدرس دوره

• کارشناس ارشد مدیریت دولتی گرایش مالی
• 19 سال سابقه کار بانکی
• 5 سال سابقه تدریس در بانک ها و مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران
• مؤلف مقالات متعدد

• پاسداران- ایستگاه ضرابخانه- پلاک 195
• کد پستی : 1664647111
• دورنگار دبیرخانه: 22849089
• پست الکترونیک : [email protected]

پاسخ معمای عطش نقدینگی

گروه بازار پول: یک پژوهش با تشریح تعاریف و مفاهیم نقدینگی، به بررسی وجود تناقضی به نام کمبود نقدینگی با توجه به رشد بالای این متغیر در دهه‌های اخیر پرداخته است. براساس یافته‌های این گزارش، در سال‌های گذشته، اقتصاد ایران تورم بالایی را تجربه کرد و سیاست‌گذاران برای کاهش نرخ‌های سود به بانک‌ها فشار آورند. همچنین بانک‌ها نیز برای حفظ ارزش منابع در بازار دارایی سرمایه‌گذاری کردند و در ادامه تکالیفی نیز بر عهده بانک‌ها قرار گرفته شد که سودآوری بانک‌ها کاهش یابد. در نتیجه بانک‌ها از انجام وظایف خود به‌عنوان واسطه‌گرهای مالی و هدایت‌کننده نهایی نقدینگی عاجز شدند.

گروه بازار پول: یک پژوهش با تشریح تعاریف و مفاهیم نقدینگی، به بررسی وجود تناقضی به نام کمبود نقدینگی با توجه به رشد بالای این متغیر در دهه‌های اخیر پرداخته است. براساس یافته‌های این گزارش، در سال‌های گذشته، اقتصاد ایران تورم بالایی را تجربه کرد و سیاست‌گذاران برای کاهش نرخ‌های سود به بانک‌ها فشار آورند. همچنین بانک‌ها نیز برای حفظ ارزش منابع در بازار دارایی سرمایه‌گذاری کردند و در ادامه تکالیفی نیز بر عهده بانک‌ها قرار گرفته شد که سودآوری بانک‌ها کاهش یابد. در نتیجه بانک‌ها از انجام وظایف خود به‌عنوان واسطه‌گرهای مالی و هدایت‌کننده نهایی نقدینگی عاجز شدند. این پژوهش توسط رضا بوستانی تالیف و در مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده است.

در این پژوهش موضوع کمبود نقدینگی در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع به یکی از چالش‌های کنونی اقتصاد تبدیل شده و پژوهشگر در این گزارش سعی کرده است به این سوال پاسخ دهد که چطور در اقتصادی که حجم نقدینگی در آن از ۸۷۰ هزار میلیارد تومان (در پایان شهریور سال ۹۴) عبور کرده، ممکن است کمبود نقدینگی وجود داشته باشد. این گزارش تشریح می‌کند که چگونه این امکان وجود دارد، با حجم نقدینگی بالا در سطح کلان، بنگاه‌ها با مشکل نقدینه‌خواهی مواجه شوند و همچنین سیاست‌های لازم برای رفع مشکل کمبود نقدینگی در بنگاه‌های اقتصادی مورد بحث قرار می‌گیرد. مطابق این گزارش، برای درک شرایط فعلی اقتصاد ایران باید وضعیت بانک‌ها مطالعه شود در شرایط عادی، بانک‌ها اعتبار در اختیار بنگاه‌های متقاضی قرار می‌دهند، بنابراین با افزایش عرضه پول (حجم نقدینگی) دسترسی بنگاه‌ها به منابع نقد بهبود می‌یابد. اما اگر بانک‌ها نتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند، جریان‌نقدینگی به سمت بنگاه‌ها دچار اختلال می‌شود. در این گزارش با بررسی نقش سطح سرمایه سرانه در رشد اقتصادی، به این نکته اشاره می‌کندکه به دلیل شرایط خاص اقتصاد ایران در دهه گذشته، بانک‌ها منابع خود را در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که بازده و نقدشوندگی پایینی دارند. با توجه به اینکه بانک‌ها تنها از محل دارایی‌های نقد خود می‌توانند تسهیلات جدید پرداخت کنند، کاهش نقدشوندگی دارایی‌های بانک‌ها باعث شده اعطای تسهیلات توسط بانک‌ها کاهش یابد. در نتیجه کاهش عرضه اعتبارات، نرخ سود واقعی در اقتصاد افزایش یافته و اقتصاد وارد رکود شده است. گزارش منتشر شده در مرکز پژوهش‌های مجلس در هفت بخش تنظیم شده است. «تعریف و کاربرد نقدینگی»، «توان اعتباردهی بانک‌ها»، «حجم نقدینگی و تنگنای مالی»، «کمبود تقاضا و رکود اقتصادی»، «راهکارهای رفع تنگنای مالی»، «بسته سیاستی بهبود شرایط بخش بانکی» و «نتایج و جمع‌بندی» بخش‌های اصلی این گزارش را تشکیل می‌دهند.

درک مفهوم نقدینگی

گزارش حاضر در بخش نقدینگی ابتدا به تعریف «حجم نقدینگی» پرداخته و در گام بعد نقدینگی در بنگاه‌ها را تشریح می‌کند. درخصوص حجم نقدینگی، این گزارش به بررسی وظایف و کارکرد‌های پول پرداخته است. به‌طور سنتی اقتصاددانان برای تعیین حجم پول در اقتصاد، دارایی‌هایی که می‌توانند به‌عنوان وسیله پرداخت تعریف نقدینگی و کاربردهای آن استفاده شوند را اندازه‌گیری می‌کنند. برای مثال، اسکناس و مسکوک در گردش که نقدترین دارایی است باید در تعریف پول وارد شود. البته تفاوت نقدشوندگی داریی‌ها باعث می‌شود، تعاریف متعددی از پول ارائه شود. در یک تعریف محدود تنها دارایی‌هایی که به سرعت و با هزینه بسیار کم به وسیله مبادله تبدیل می‌شوند به‌عنوان پول شناخته می‌شوند. در این تعریف محدود، در ایران که اصطلاحا به آن «حجم پول» یا «ام یک» گفته می‌شود که اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و سپرده‌های دیداری را شامل می‌شود. در این پژوهش «حجم نقدینگی» یا «ام‌دو» نیز معادل سپرده‌های مدت‌دار به علاوه حجم پول در نظر گرفته شده است. بر این اساس، در پایان سال 1393، حجم پول معادل 1208 هزار میلیارد ریال و حجم نقدینگی معادل 7824 هزار میلیارد ریال بوده است. در این گزارش، برای ارائه تصویر بهتر از حجم پول و حجم نقدینگی این شاخص‌ها را با میزان تولید ناخالص داخلی مقایسه کرده است. براساس این آمار، حجم نقدینگی 72 درصد تولید ناخالص داخلی اسمی و نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی اسمی در طول زمان افزایش یافته است. این پژوهش در بخش بعدی، به بررسی نقش نقدینگی در بنگاه‌ها پرداخته که متفاوت از حجم نقدینگی در سطح کلان است. بنگاه‌ها برای تکمیل فرآیند تولید نیازمند دارایی‌هایی با نقد شوندگی بالا هستند که در معاملات پذیرفته شود، اگر بنگاه به دارایی نقد دسترسی نداشته باشد، اصطلاحا گفته می‌شود که بنگاه‌ها «کمبود نقدینگی» دارد. به براساس این گزارش، در ابتدای فرآیند تولید، بنگاه از بانک اعتبار دریافت می‌کند و هزینه‌های تولید را پرداخت می‌کند. در نهایت، با تولید محصول و فروش آن، بنگاه قادر خواهد بود اعتبارات دریافتی را همراه با سود توافق شده به بانک بازگرداند. در صورتی که بنگاه‌ها نتواند اعتبارات لازم را از بانک‌ها دریافت کنند، نمی‌توانند از ظرفیت تولیدی خود به‌طور کامل استفاده کنند. در این شرایط استفاده از ظرفیت تولیدی موجود ممکن است با سخت شدن دسترسی به اعتبارات محدود شود. بنابراین، سیاست‌گذاران اقتصادی باید توجه داشته باشند که دسترسی به اعتبارات برای بنگاه‌های تولیدی امری ضروری است.

توان اعتباردهی بانک‌ها و تنگنای مالی

این گزارش با تشریح وضعیت دارایی و بدهی‌های بانک‌ها، توان اعتباردهی را مورد بررسی قرار داده است. براساس این گزارش، در هر دوره زمانی، توان اعتباردهی در سطح بانک به میزان جذب سپرده، درآمدزایی دارایی‌ها و نقد شوندگی دارایی‌هایشان بستگی دارد. هر چه بانک سپرده بیشتری جذب کند یا دارایی‌های بانک درآمد بیشتری خلق کند، بانک از توان اعتباردهی بیشتری برخوردار می‌شود. این گزارش اشاره می‌کند که بانک‌ها تنها می‌توانند دارایی‌های نقد خود را به‌صورت تسهیلات به متقاضیان ارائه کنند. در ادامه این گزارش به مفهوم حجم نقدینگی اشاره شده که با مفهوم نقدینگی در سطح بنگاه رابطه نزدیکی دارد، اما این دو مفهوم را لزوما یکسان نمی‌داند. به اعتقاد نویسنده این گزارش، در سطح کلان حجم نقدینگی، عرضه پول را در کل اقتصاد نشان می‌دهد، اما تقاضای نقدینگی در بنگاه‌ها، تقاضا برای اعتبارات (دارایی نقد) را منعکس می‌کند. این دو مفهوم از طریق ترازنامه نهادهای مالی به هم مرتبط می‌شوند، زیرا بانک‌ها محل مواجهه عرضه و تقاضای نقدینگی است بنابراین این توان اعتباردهی بانک‌ها است که حجم نقدینگی را به تقاضای اعتبارات از طرف بنگاه‌ها مرتبط می‌سازد. براساس یافته‌های این گزارش تحولات اقتصاد ایران در یک دهه گذشته، به گونه‌ای ترکیب دارایی‌های بانک‌های تجاری را دستخوش تغییر کرده که در نهایت توان اعتباردهی بانک‌ها کاهش یافته است، این عوامل شامل «ساختار سیاست‌گذاری پولی»، «دوره طولانی تورم»، «تسهیلات تکلیفی و وام دهی توصیه‌ای در بانک‌ها» و «رکود اقتصادی عمیق» می‌شود. این گزارش عواملی که موجب شده توان اعتباردهی بانک‌ها کاهش یابد به سه سطح تقسیم‌بندی کرد در سطح کلان، فقدان چارچوب سیاست‌گذاری پولی برای تضمین تور‌م‌های پایین و تعیین دستوری نرخ سود در شبکه بانکی. تورم‌های بالا و نرخ‌های سود پایین، باعث شده است بانک‌ها به سمت دارایی‌های غیرمالی متمایل شوند. در سطح سیاست‌گذاری، به این شکل است که دولت‌ها هرساله بخشی از فعالیت‌های خود را در قالب اقدامات «شبه بودجه‌ای» برعهده بانک‌ها گذاشته‌اند. این اقدامات شبه بودجه‌ای که اغلب با اهدافی غیر از سودآوری دنبال می‌شود، سودآوری و توان اعتباردهی بانک‌ها را کاهش می‌دهد.

کمبود تقاضا و رکود اقتصادی

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه به بررسی کمبود تقاضا و رکود اقتصادی پرداخته است. این گزارش معتقد است که کاهش توان اعتباردهی بانک‌ها باعث کاهش عرضه منابع در بازار وجوه قابل استقراض و متعاقبا افزایش قیمت (نرخ سود)در این بازار شده است. در حالی که عاملان اقتصادی به‌واسطه خوش‌بینی به وجود آمده تقاضای بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند، امکان تقویت عرضه وجوه قابل استقراض محدود و بی‌کشش است، چراکه بانک‌ها تنها از محل جذب سپرده‌های جدید می‌توانند تسهیلات اعطا کنند. بنابراین با توجه به بی‌کشش بودن عرضه، تعادل در بازار وجوه قابل استقراض در نرخ سود بالا امکان‌پذیر است. نرخ سود 27 درصدی در بازار بین بانکی در مهرماه 1394 از مشاهداتی است که این تحلیل را تایید می‌کند. بالا بودن نرخ سود اسمی، با کاهش نرخ تورم باعث می‌شود نرخ واقعی سود بالا باشد و بالا بودن این متغیر هزینه فرصت مصرف و هزینه تامین مالی سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد. براساس این پژوهش، شرایط اقتصادی تنها متاثر از کاهش تقاصا ناشی از تنگنای مالی نبوده است. تکانه کاهش قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی که از اواخر سال 1393 شروع شد مجموعه‌ای از آثار را به دنبال داشت. تکانه قیمت نفت از یک طرف ارزش افزوده بخش نفت که سهم قابل‌توجهی در تولید ملی دارد را کاهش داد و از طرف دیگر کاهش درآمدهای ارزی دولت و متعاقبا کاهش هزینه‌های عمرانی باعث کاهش بیشتر تقاضای کل در اقتصاد شد. همه این موارد باعث شد، رشد اقتصادی از ابتدای سال 1394 کاهش یابد و حتی برخی این کاهش را ورود اقتصاد به رکودی دیگر ارزیابی می‌کنند.

راهکارهای رفع تنگنای مالی

این پژوهش با ریشه‌یابی عوامل موثر در تنگنای مالی، راهکارهای تقویت توان اعتباردهی بانک‌ها را مورد بررسی قرار داده است. «تزریق سرمایه جدید به بانک‌ها»، «کاهش تسهیلات غیرجاری»، «تبدیل دارایی‌های غیرنقد بانک‌ها به دارایی‌های نقد»، «ایجاد بدهی جدید به‌صورت استقراض از بانک مرکزی» و «کاهش نسبت ذخیره قانونی» راهکارهای کاندیدی است که برای تقویت اعتباردهی بانک‌ها مطرح می‌شود. اگرچه همه اقدامات فوق توان اعتباردهی بانک‌ها را افزایش می‌دهد، اما آثار اقتصادی آنها در سطح کلان یکسان نیست. از نظر گزارش حاضر، بهترین روش برای تقویت توان اعتباردهی بانک‌ها، اصلاح ساختار بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و فروش دارایی‌های بانک‌ها و در نهایت تزریق سرمایه جدید به بانک‌ها است. این تغییر در ترکیب دارایی‌ها ضمن افزایش توان بانک‌ها، آثار تورمی برای اقتصاد به دنبال نخواهد داشت. اما انجام این اقدامات در شرایط جاری غیرممکن است. تزریق سرمایه جدید به توان مالی سهامداران بانک‌ها بستگی دارد و در شرایطی که دولت سهامدار عمده اغلب بانک‌ها است و درآمدهای دولت نیز بسیار محدود است، امکان تزریق سرمایه جدید به بانک‌ها وجود ندارد. بانک مرکزی تنها می‌تواند از توزیع سود میان سهامداران جلوگیری کند و بانک‌ها را موظف کند از سود سالانه برای تقویت سرمایه بانک استفاده کند. البته بانک‌ها نیز در این شرایط سودآور نیستند تا منابع لازم را برای تقویت سرمایه تامین کند. کاهش تسهیلات غیرجاری و فروش دارایی‌ها نیز در شرایط فعلی مشکل است. رکود اقتصادی باعث شده بنگاه‌های اقتصادی نتوانند تسهیلات خود را بازپرداخت کنند و این نسبت تسهیلات غیرجاری را افزایش داده است. از طرف دیگر، رکود در بازار بورس و بازار مسکن، باعث شده است نقدشوندگی این دارایی‌ها محدود شود. بنابراین این دو اقدام اخیر نیز در عمل نمی‌تواند به بانک‌ها کمک کند. همچنین استقراض از بانک مرکزی و کاهش نسبت ذخیره قانونی کاری ساده است؛ اما به اعتقاد نگارنده آثار تورمی در پی خواهد داشت. این گزارش در جمع‌بندی این راهکارها معتقد است که نمی‌توان یک راهکار واحد برای تقویت ساختار مالی بانک‌ها ارائه کرد. اما ترکیبی از این اقدامات می‌تواند به اندازه‌ای قوی باشد تا شرایط بانک‌ها را بهبود بخشد و در عین حال هزینه‌های آن برای جامعه قابل‌تحمل باشد.

بسته سیاستی بهبود شرایط بخش بانکی

این گزارش در بخش جمع‌بندی خود یک بسته سیاستی در سه سطح طراحی کرده است. مطابق این گزارش، طراحی راهکار موثر برای خروج از رکود مستلزم درک این واقعیت است که شبکه بانکی نمی‌تواند وظایف ذاتی خود را به درستی انجام دهد و سیاست‌گذار باید سیاست‌هایی برای رفع مشکلات این بخش طراحی کند. با توجه به نقش تعیین‌کننده بانک‌ها در تخصیص منابع، در این گزارش پیشنهاد شده مشکلات در سه سطح بررسی شود. پیشنهاد این گزارش در سطح کلان، اتخاذ چارچوب هدف‌گذاری تورمی است که می‌تواند بسیاری از نارسایی‌های ساختار فعلی سیاست‌گذاری پولی را رفع کند و چارچوب هدف‌گذاری به بانک مرکزی اجازه می‌دهد تا نرخ سود سپرده و تسهیلات را با توجه به شرایط بازار تعیین کند. در سطح سیاست‌گذاری لازم است سیاست پولی انبساطی و سیاست بودجه‌ای انضباطی اجرا شود. دولت باید بدهی خود را به بانک‌ها پرداخت کند و اقدامات شبه بودجه‌ای را که از منابع بانک‌ها تامین مالی می‌شوند خاتمه دهد. بانک مرکزی نیز باید همزمان با منضبط ساختن شبکه بانکی، سیاست‌های پولی انبساطی را با هدف کاهش نرخ سود در بازار اجرا کند. همچنین در سطح خرد نیز این گزارش پیشنهاد می‌دهد که باید نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها تقویت شود و حاکمیت شرکتی در بانک‌ها اجرا شود. باید توجه داشت زمانی بانک‌ها می‌توانند به وظیفه خود عمل کنند که اهداف شرکتی آنها با اهداف کلان اقتصادی در یک راستا قرار داشته باشند و این تنها با اجرای حاکمیت شرکتی محقق می‌شود. البته باید توجه کرد که سیاست‌های انبساطی برای خروج از تنگنای اعتباری مورد توافق تمام اقتصاددانان نبوده و برخی معتقدند باید در کنار سیاست‌های فعلی، از ابزاری مانند بازار بدهی برای حل چالش مذکور بهره جست.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست و چه کاربردی در دیفای دارد؟

زمانی که درباره بلاک‌چین و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم، حتما باید موضوع استخر نقدینگی را نیز به خوبی مورد بررسی قرار دهیم. وجود این استخرها سبب می‌شود که امنیت سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند و هم‌چنین میزان سود سرمایه‌گذاران نیز بسیار مناسب خواهد بود. با توجه به مواردی که خدمت شما بیان شد، در این مطلب از دلفین وست به‌صورت جامع به بررسی استخر نقدینگی می‌پردازیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

استخر نقدینگی چگونه کار می کند؟

استخر نقدینگی Liquidity Pool از مهم‌‌ترین ساختارها در بلاک‌ چین است که شما می‌توانید به‌صورت ویژه از آن استفاده کنید. نحوه کار در یک استخر شامل موارد مختلفی می‌شود که حتما باید بررسی‌های لازم در این زمینه را انجام دهید. زمانی‌که شما توکن‌های خود را در داخل استخر قرار می‌دهید، از آن‌ها برای انجام معاملات مختلف استفاده می‌شود. به همین جهت هر چقدر که با توکن‌های شما معامله صورت بگیرد، کارمزد آن نیز به‌صورت مجزا برای شما در نظر گرفته می‌شود. به همین جهت است که عضویت در استخر نقدینگی کوینکس می‌تواند سود خوبی برای شما داشته باشد.

به‌طور قطع هرچقدر که سرمایه بیشتری در یک استخر داشته باشید، قادر خواهید بود که سود بیشتری نیز از این طریق به دست بیاورید. نکته دیگری که باید به آن دقت کنید، این است که در داخل استخر نقدینگی تبدیل توکن‌ها به یک‌دیگر نیز به‌سادگی صورت می‌گیرد. به همین جهت امکان مبادله توکن‌های مختلف با یک‌دیگر برای شما نیز وجود دارد که می‌توانید از این امتیاز ویژه به نفع خود بهره ببرید. این موضوع را از یاد نبرید که درحال‌حاضر، استخرهای زیادی ایجاد شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استخر نقدینگی پنکیک سواپ اشاره کرد.

در نهایت این شما هستید که باید از بین گزینه‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود داشته باشید.

مزایای استخرهای نقدینگی

با توجه به مواردی که تابه‌حال گفته شد، حتما به اهمیت بالای استخر نقدینگی پی برده‌اید. این سیستم نیز دارای مزایای خاص خودش است که باید آن را به‌صورت ویژه بررسی کنید. یکی از این ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی این است که در آن از قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود. اسمارت کانترکت یا قرارداد هوشمند یک عملکرد خاص را تعریف کرده و بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شود. تمامی مفاد این قرارداد به شکل اتوماتیک اجرا می‌شود که به همین علت هیچ‌گونه خطایی در محاسبات صورت نمی‌گیرد.

استخر نقدینگی در واقع یک بازارساز نیز به حساب می‌آید که خرید و فروش توکن‌های مختلف در آن به سرعت انجام می‌شود. یکی دیگر از مزایای استخرها این است که در آن، حجم نقدینگی بسیار بالاست و هنگام خرید یا فروش با کمبودی مواجه نخواهید شد. هم‌چنین زمانی‌که از یک استخر نقدینگی استفاده می‌کنید، مواردی همچون احراز هویت نیز برای شما وجود نخواهد داشت. با توجه به این که موانع صرافی‌ها در این استخرها وجود ندارد، بسیاری از افراد استفاده از استخرها را نسبت به صرافی‌ها ترجیح می‌دهند.

قیمت در استخر نقدینگی چطور مشخص می‌شود؟

با توجه به شرایط خاصی که در استخرهای نقدینگی وجود دارد، شما حتما باید راهی پیدا کنید که تعیین قیمت برایتان به بهترین نحو ممکن صورت بگیرد. از همین‌رو بهتر است که با فرایند قیمت‌گذاری در این استخرها آشنایی پیدا کنید. آن چیزی که قیمت یک توکن را در استخر نقدینگی ترون و سایر ارزهای دیجیتال مشخص می‌کند، عاملی به عرضه و تقاضا است. به‌طور کلی وقتی که میزان خرید یک توکن در داخل استخر افزایش می‌یابد، قیمت آن نیز شروع به بالارفتن می‌کند.

حال اگر میزان فروش یک توکن بیشتر از حجم خرید آن باشد، قیمت به مرور با کاهش مواجه خواهد شد. با وجود این مکانیزم، قیمت توکن‌های موجود در هر استخر نقدینگی مشخص خواهد شد. در نهایت این امکان را خواهید داشت که با بررسی قیمت‌ ارزها در استخر، نسبت به خرید یا فروش آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهید. ذکر این نکته ضروری است که این استخرهای نقدینگی دارای سرمایه‌های متفاوتی هستند که بر اساس اقبال کاربران مشخص خواهد شد. به‌طور مثال Liquidity Pool کوینکس یکی از گزینه‌هایی است که بسیار مورد استقبال ایرانیان قرار گرفته است. از همین رو شما هم می‌توانید پس از انجام بررسی‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود انجام دهید.

عوامل موثر در میزان سود استخر نقدینگی

همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، حضور در یک استخر نقدینگی می‌‌تواند برای شما سود خوبی به همراه داشته باشد. بااین‌حال، عوامل متعددی بر روی میزان سود شما اثر دارند که باید آن‌ها را نیز در نظر بگیرید. یکی از مهم‌ترین عواملی که میزان سود استخر نقدینگی دیفای را مشخص می‌کند، قیمت ارزی است که به استخر اضافه می‌کنید. به‌طور قطع اگر بعد از واریز توکن‌ها به استخر افزایش قیمت صورت بگیرد، بدون‌شک شما سود خوبی از این طریق به دست خواهید آورد. مورد دیگری که می‌تواند در سود شما بسیار تاثیرگذار باشد، اندازه استخر است.

برخی از موارد همچون استخر نقدینگی پنکیک سواپ دارای حجم بزرگی هستند که این مورد می‌تواند باعث افزایش سود شما شود. وقتی اندازه یک استخر بزرگ است، مسلما تعداد تراکنش‌هایی که در آن صورت می‌گیرد، نیز بیشتر خواهد بود. در این حالت، تعداد زیاد معاملات سبب می‌شود که کارمزد زیادی ایجاد شود که در نهایت به سود تبدیل می‌شود. به‌طور کلی حجم تعریف نقدینگی و کاربردهای آن معاملات در استخر نقدینگی ترون و سایر استخرها به‌صورت مستقیم بر روی سود شما تاثیر دارد. پس حتما این موارد را در نظر بگیرید.

استخر نقدینگی چه ریسک‌هایی دارد؟

درست است که تابه‌حال از ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی صحبت کردیم، ولی بااین‌حال برخی از ریسک‌ها نیز در این بخش وجود دارد که حتما باید به آن‌ها نیز دقت کافی را داشته باشید. یکی از این ریسک‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به یکباره نوسان شدیدی داشته باشد. در واقع ساختار استخرها به‌گونه‌ای ساخته شده است که در آن باید تغییرات قیمتی به صورت منطقی صورت بگیرد.

به همین علت اگر در یک توکن جهش قیمتی رخ بدهد، احتمال عدم تبعیت قیمت استخر و آسیب به آن وجود دارد. یکی از نکات مهمی که باید به آن دقت کنید، این است که استخر نقدینگی در دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند کار می‌کند. به همین جهت اگر در برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند مشکلی وجود داشته باشد، احتمال بروز خطاهای بزرگ در استخر نیز وجود خواهد داشت. به همین علت قبل از عضویت در استخرهای نقدینگی حتما باید این مورد را هم در نظر بگیرید. از آن‌جایی که میلیون‌ها دلار ارز در استخر نقدینگی دیفای وجود دارد، بسیاری از هکرها علاقه دارند که به این منابع دسترسی پیدا کنند. به همین جهت امروزه شاهد آن هستیم که گروه‌های هکری مختلف به سراغ استخرها می‌روند.

نحوه شکل‌گیری و ایجاد استخر نقدینگی

درست از زمانی‌که ارزهای دیجیتال شروع به گسترش کردند، بسیاری از مردم وارد این بازار شدند. برای این که معاملات ارزهای مختلف به راحت‌ترین شکل ممکن صورت بگیرد، صرافی‌ها شروع به‌کار کردند. به‌طور کلی تراکنش‌هایی که به‌صورت فردبه‌فرد صورت می‌گیرد، معمولا با کارمزد بیشتری همراه است. این موضوع به‌خصوص در هزینه گس بیت‌کوین کاملا مشهود است. همچنین بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز نیز نقدینگی لازم برای انجام معاملات را نداشتند که این مورد چالش‌های زیادی را ایجاد می‌کرد.

همه این عوامل در کنار هم سبب شد تا اسخر نقدینگی شکل بگیرد. بنکور، اولین پروژه‌ای بود که به عنوان استخر نقدینگی ایجاد شد که عملکرد بسیار خوبی داشت. همین تجربه موفق سبب شد تا موارد دیگری همچون Liquidity Pool کوینکس نیز وارد عمل شوند. درحال‌حاضر، استخر نقدینگی پنکیک سواپ نیز از نظر حجم معاملات و اندازه بسیار بزرگ است که افراد زیادی از این استخر بهره می‌برند. هر چقدر که زمان رو به جلو حرکت می‌‌کند، شاهد آن هستیم که تکنولوژی‌های بهتری بر روی قراردادهای هوشمند اعمال شوند که شما هم می‌توانید از این شرایط ویژه به نفع خود استفاده کنید.

امکان معاملات آسان و کم‌ریسک با استخرهای نقدینگی

با توجه به توضیحاتی که تابه‌حال داده شد، مطمئنا متوجه شده‌اید که استخرهای نقدینگی چه نقشی در معاملات رمز ارزها دارند. از همین رو شما باید تمام تلاش خود را به‌کار ببندید تا یک استخر مناسب را انتخاب کرده و خرید و فروش خود را به ثبت برسانید. یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند سرمایه شما را به خطر بیندازد این است که وارد بازارهای کم حجم شوید. معمولا در این ارزها بخش زیادی از سرمایه بازار در دست افراد محدودی است که به‌راحتی می‌توانند با خرید یا فروش قیمت را دستکاری کنند.

از آن‌جایی که در استخر نقدینگی کوینکس، معاملات زیادی صورت می‌گیرد، این ریسک نیز برای شما به کمترین حد خود خواهد رسید. مورد ویژه‌ای که باید به آن دقت کنید، این است که در گذشته‌ای نه چندان دور صرافی‌های غیرمتمرکز با مشکل کمبود نقدینگی مواجه بودند. همین مورد سبب شده بود که بسیاری از افراد از این بستر ویژه برای خود استفاده نکنند. خوشبختانه ایجاد استخر نقدینگی سبب شد تا مشکل نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز نیز به‌صورت کلی حل شود. اگر حس می‌کنید که در این زمینه آگاهی کافی را ندارید، حتما نحوه عضویت در این استخرها را بیاموزید تا از مزایای ویژه آن نیز بهره‌مند شوید.

سرعت بالای تراکنش‌ها در استخر نقدینگی

بسیاری از افراد نمی‌دانند که علت اصلی سرعت بالای تراکنش‌ها در Liquidity Pool کوینکس چیست. زمانی‌که شما در یک صرافی متمرکز می‌خواهید ارزی را بخرید، حتما باید یک فروشنده حضور داشته باشد تا این انتقال صورت بگیرد. برخی از اوقات پیش می‌آید که به دلیل کاهش عرضه خرید با مساله و یا با تاخیر مواجه می‌شود. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد، کم‌کم استخرهای نقدینگی به وجود آمدند و این مشکل را حل کردند.

زمانی که داخل استخر برای خرید یک ارز درخواست می‌دهید، نیازی به وجود فروشنده نیست و همه چیز توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود. به همین جهت اگر ارز مورد نظر شما داخل استخر باشد،‌ بلافاصله برای شما منتقل می‌‌شود. سرعت بالای انتقال در استخر نقدینگی پنکیک سواپ و سایر موارد به دلیل وجود قراردادهای هوشمند و نقدینگی بالاست که هرکدام آن‌ها در نوع خود حائز اهمیت هستند. اگر برای شما هم عامل سرعت در معاملات مهم است، به‌طور قطع استخر نقدینگی بهترین انتخاب پیش روی شما خواهد بود.

اهمیت استخر نقدینگی در دیفای

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای به حالتی گفته می‌شود که هیچ ارگان و سازمانی بر آن نظارت ندارند. این درحالی است که در امور مالی متمرکز یا سیفای نهادهای نظارتی همچون بانک و دولت حضور دارند. امروزه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال در دسته پروژه‌های دیفای قرار می‌گیرند. از آن‌جایی که موجودی استخر نقدینگی نیز توسط هزاران کاربر صورت می‌گیرد، این استخر نیز به نوعی دیفای محسوب می‌شود که شما باید به آن دقت لازم را داشته باشید. به‌طور کلی ایجاد استخر نقدینگی ترون و سایر موارد، سبب رشد هر چه بیشتر پروژه‌های دیفای خواهد شد.

برخی از کارشناسان به دلیل عدم تامین نقدینگی، نگران سیفای‌شدن پروژه‌های بلاک‌چینی بودند. درست از زمانی‌که استخرهای نقدینگی ایجاد شدند، این دغدغه نیز به‌صورت کامل رفع شد که شما هم می‌توانید به‌صورت ویژه از این استخرها استفاده کنید. با توجه با ماهیت دیفای این استخرها، میزان سود شما نیز کاملا مخفی می‌ماند و هیچ نهادی به آن دسترسی نخواهد داشت. در چنین شرایطی موارد دیگری همچون مالیات نیز عملا بی‌معنا خواهد شد. با توجه به نکات مهمی که بیان شد،‌ حتما سعی کنید که یک استخر نقدینگی دیفای خوب برای خود ایجاد کنید. ذکر این نکته ضروری است که هر استخر، شرایط خاص خود را از نظر میزان سوددهی دارد که حتما باید این مورد مهم را نیز در نظر بگیرید.

ارتباط بین استخر نقدینگی و صرافی‌های غیرمتمرکز

در بسیاری از موارد دیده شده است که افراد، صرافی غیرمتمرکز را با استخرهای نقدینگی اشتباه می‌گیرند. ذکر این نکته ضروری است که استخرها وظیفه تامین نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز را برعهده دارند. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که استخر نقدینگی و صرافی، دو نهاد مجزا هستند. شما در صرافی غیرمتمرکز اقدام به خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال خواهید کرد. این در حالی است که در استخر نقدینگی با قفل‌کردن ارزهای خود می‌توانید از طریق کارمزد تراکنش‌ها به سود برسید.

با توجه به وجود استخر نقدینگی در دیفای با تعداد زیاد، امروزه سرعت و امنیت تراکنش‌ها نیز بیشتر شده است. این نکته را به یاد داشته باشید که استخرهای نقدینگی بر روی بلاک‌چین‌های مختلفی قرار می‌گیرند. بااین‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر این استخرها بر روی بلاک‌چین اتریوم قرار گرفته است. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد،‌ شما می‌توانید به خوبی از این بسترها برای معاملات خود استفاده کنید. امروزه بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز به سراغ ایجاد استخرهای نقدینگی اختصاصی خود رفته‌اند.

یکی از این موارد استخر نقدینگی پنکیک سواپ است که توسط صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ ایجاد شده است. به همین جهت شاهد آن هستیم که سرعت معاملات در این استخر به طرز فزاینده‌ای در حال رشد است. با توجه به اهمیت ویژه استخر نقدینگی در دیفای، بدون‌شک در آینده نیز این بخش پیشرفت‌های بیشتری به خود می‌بیند.

چنانچه به دنبال انتخاب یک استخر نقدینگی پرسود هستید، حتما گزینه‌های مختلفی که در این بخش وجود دارند را بررسی کنید. به‌طور قطع با یک انتخاب درست، می‌توانید از سود بسیار خوبی برخوردار شوید پس حتما از این گزینه برای خود بهره ببرید.

سخن پایانی

تامین نقدینگی مورد نیاز برای صرافی‌های غیرمتمرکز در گذشته‌ای نه چندان دور، یک چالش اساسی محسوب می‌شد. خوشبختانه با ایجاد استخر نقدینگی دیفای این مشکل نیز برای همیشه حل شد. همچنین در این استخرها می‌توانید به سرعت ارزهای مورد نظر خود را خریداری کنید. با توجه به این که مبادلات در این استخرها با قرارداد هوشمند صورت می‌گیرد، میزان خطا در آن به کمترین حد خود رسیده است. در این مطلب از دلفین وست به‌صورت کامل به بررسی استخرهای نقدینگی پرداختیم. به‌طور قطع شما هم با یک سرمایه‌گذاری درست در استخر نقدینگی سود خوبی به دست می‌آورید؛ پس آن را جدی بگیرید. اگر از آن دسته افرادی هستید که قصد فعالیت در بازار کریپتو را دارید باید دانش کافی در این زمینه به دست آورید دوره آموزش ارز دیجیتال ماشین زمان صفر تا صد نکاتی که برای ورود و معامله ارز ئیجیتال نیاز دارید را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سوالات متداول

1. کسب سود با استخر نقدینگی چگونه است؟

شما این امکان را دارید که ارزهای خود را در استخر نقدینگی قرار دهید تا مبادلات با استفاده از آن انجام شود. در قبال این کار بخشی از کارمزد معاملات به شما تعلق می‌گیرد.

1. بهترین استخر نقدینگی برای ایرانیان چیست؟

به‌طور کلی تعداد استخرهای نقدینگی زیادی وجود دارد که از بین آن‌ها می‌توان به استخرهای ترون، پنکیک سواپ و کوینکس اشاره کرد.

1. استخرهای نقدینگی در کدام بلاک‌چین‌ها اجرا شده‌اند؟

درحال‌حاضر استخرهای مختلفی بر روی شبکه‌های اتریوم، ترون و اسمارت بایننس چین اجرا شده‌اند.

برای یادگیری “مقدمات آموزش سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

نقدینگی چیست و چه اهمیتی در سرمایه گذاری دارد؟

نقدینگی معیاری است که امکان تبدیل یک دارایی به پول نقد یا دارایی دیگر را تعیین می‌کند. به‌عنوان‌مثال تصور کنید که صاحب یک کتاب نادر و ارزشمند قدیمی هستید و قصد فروش این کتاب را دارید. اما مشکل اینجاست که در یک جزیره دور افتاده، تنها زندگی می کنید. در نتیجه کتاب شما اگرچه ارزشمند است اما یافتن خریدار برای آن بسیار سخت خواهد بود.

حال فرض کنید که می خواهید به‌اندازه ۱۰۰ هزار تومان بیت کوین بخرید. شما به راحتی و بلافاصله می‌توانید از جفت ارز BTC / ریال در نوبیتکس استفاده کرده و خرید خود را انجام دهید. این خرید بدون هیچ تأثیری روی قیمت این دارایی صورت می‌گیرد. به همین خاطر است که نقدینگی در مورد دارایی‌های مالی حائز اهمیت است.

مقدمه

راه مناسب برای اطمینان از سلامت یک بازار چیست؟ البته که برای تعیین سلامت یک بازار می‌توان حجم معاملات، نوسانات یا سایر شاخص‌های تکنیکال را بررسی کرد. اما با تمام این مسائل، یک عامل بسیار مهم که نباید آن را در این میان نادیده گرفت؛ نقدینگی است. اگر بازار دارای نقدینگی بالا نباشد، انجام هر معامله‌ای بر قیمت تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت. در ادامه می‌توانید بیشتر درباره نقدینگی و تأثیر و اهمیت آن بخوانید.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای سنجش سهولت تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر بدون آنکه تبدیل، تعریف نقدینگی و کاربردهای آن تأثیری بر قیمت آن دارایی بگذارد. به زبان ساده ، نقدینگی نشان می‌دهد که آیا یک دارایی به سرعت و راحتی قابل خریدوفروش است یا خیر!

با توجه به این؛ نقدینگی خوب، به این معنی است که یک دارایی بدون تأثیر زیادی بر قیمتش، بتواند به سرعت خریداری یا فروخته شود. در سوی مقابل، نقدینگی بد یا کم به این معنی است که یک دارایی نمی‌تواند به سرعت خریداری‌شده و یا به فروش برسد. یا حتی اگر بتوان به سادگی آن را معامله کرد، در هر معامله‌ای که صورت بپذیرد، قیمت آن دارایی دستخوش تغییر بسیاری خواهد شد.

وجه نقد (یا معادل‌های وجه نقد، مانند کارت عابر بانک) یکی از نقدشونده‌ترین دارایی‌هاست. چرا که وجوه نقد می‌توانند به راحتی به دارایی‌های دیگر تبدیل شوند. معادل چنین عملکردی در دنیای رمزارزها ارز دیجیتال با ثبات (StableCoin) است.

اگرچه ارزهای دیجیتال هنوز تبدیل به بخشی از استانداردهای پرداخت روزمره نشده‌اند، اما با این وجود، زمان زیادی طول نخواهد کشید که این مسئله به طور گسترده در بین عموم موردپذیرش قرارگرفته و به عنوان یک راه‌حل پرداخت مورد استفاده قرار گیرند. هرچند که در حال حاضر نیز حجم زیادی از بازار رمزارزها در اختیار ارزهای دیجیتال با ثبات قرارگرفته و آن‌ها را به یک دارایی نقد شونده مناسب تبدیل کرده است.

از طرف دیگر، املاک و مستغلات، اتومبیل‌های خاص یا اجناس نادر ممکن است به طور نسبی نقد شوندگی پایینی داشته باشند، زیرا خریدوفروش آن‌ها لزوماً کار ساده‌ای نیست. حتی اگر شما مالک یک اثر گران‌قیمت هنری هستید، یافتن خریداری که مایل به خرید آن از شما با قیمتی مناسب باشد، دشوار است.

به طور مثال فرض کنیم که شما مایل به تعویض آن اثر هنری با یک خودرو گران‌قیمت هستید. تقریباً غیرممکن است از میان مالک‌های چنین خودرویی، فردی را پیدا کنید که مایل به فروش خودروی خود باشد و آن اثر هنری را به عنوان بهای اتومبیلش بپذیرد. در واقع پول نقد برای پوشاندن نواقص چنین شکل‌هایی از مبادله کالا با کالایی پدید آمد.

به‌طورکلی دارایی‌های فیزیکی به دلیل ملموس بودن، نسبت به دارایی‌های دیجیتال از قدرت نقدشوندگی کمتری برخوردارند. همچنین دارایی‌های فیزیکی مشمول هزینه‌های اضافی (مانند مالیات، تعمیر و نگهداری) نیز بوده و حتی ممکن است خریدوفروش آن‌ها طی پروسه طولانی‌تری انجام بگیرد.

این در حالی است که در مورد مبادلات دیجیتال و رمزارزها، خرید یا فروش دارایی‌ها تنها یک بازی انتقال بیت (bits) میان رایانه‌ها است. این موضوع به سود نقدینگی است، زیرا مراحل لازم برای انجام یک معامله و تراکنش را به مراتب ساده‌تر می‌کند.

البته بهتر است نقدینگی را به عنوان یک طیف در نظر بگیریم و به هر دارایی بخشی خاص از آن را اختصاص بدهیم. در یک سو، پول نقد و رمز ارز با ثبات (stable coin) است و در سوی دیگر، دارایی‌های سخت نقد شونده و راکد مانند کالاهای نادر وجود دارند. به‌طورکلی بهتر است انواع دارایی‌ها را در بخشی از طیف نقدینگی بگنجانیم.

انواع نقدینگی:

• نقدینگی دارایی: این اصطلاح اغلب در متون تجاری و ترازنامه‌های مربوط به کسب‌وکارها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به معنای توان پرداخت بدهی‌های یک شرکت با محاسبه دارایی و گردش مالی خود است. نقدینگی دارایی بالای یک شرکت سلامت تراز مالی آن را تضمین می‌کند.
• نقدینگی بازار: میزانی که بازار اجازه خریدوفروش دارایی‌ها با قیمتی منصفانه را فراهم می‌کند، نقدینگی بازار است. این قیمت نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی است. در واقع ارزش ذاتی یک دارایی اغلب بین کمترین قیمتی که یک فروشنده حاضر به فروش و بیشترین قیمتی که یک خریدار حاضر به خرید است، قرار دارد. هرچه این اختلاف یا شکاف قیمت کمتر باشد، نقدینگی بازار بالاتر بوده و در نتیجه. احتمال خرید یا فروش یک دارایی بالاتر است.

شکاف قیمت چیست؟

همان‌طور که گفتیم، تفاوت میان بیشترین قیمتی که خریدار حاضر به خریدن یک دارایی و کمترین قیمتی که فروشنده حاضر به فروش یک دارایی است، شکاف قیمت نامیده می‌شود. هر چه این شکاف قیمت بیشتر باشد امکان صورت گرفتن معامله کمتر است و در نتیجه نقدینگی بازار پایین‌تر خواهد بود. شکاف قیمت بالا به معنای بازار راکد و شکاف قیمتی پایین به معنای درخواست بالا برای خرید و یک بازار پویاست.

شکاف قیمتی برای معامله‌گرانی که از روش آربیتراژ استفاده می‌کنند، کاربرد دارد. هدف آن‌ها بهره‌گیری از اختلافات ناچیز در پیشنهاد خرید و درخواست فروش قیمت است که بارها و بارها اتفاق می‌افتد. چنین فعالیت‌هایی در واقع بسیار به سود بازار است. ولی چرا؟ زیرا آن‌ها شکاف قیمتی را کاهش داده و سایر معامله‌گران نیز معامله بهتری خواهند داشت. علاوه بر این، آن‌ها از بروز اختلاف بالای قیمت بین صرافی‌هایی با جفت‌های مشابه جلوگیری می‌کنند.

چرا نقدینگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؟

باوجوداینکه رمز ارزها دارایی دیجیتالی هستند، اغلب انتظار می‌رود که نقدینگی بالایی داشته باشند، اما در واقعیت چنین نیست. برخی رمزارزها به خاطر حجم معاملات بیشتر و بازدهی بالاتر بازار، از سایر رمزارزها نقدینگی بهتری دارند.

حجم معاملاتی برخی بازارها چندین هزار دلار بوده و این در حالی است که حجم برخی دیگر میلیاردها دلار است. واقعیت این است که نقدینگی برای رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد، اما بسیاری از رمزارزها با مشکل جدی نقدینگی در بازار خود روبرو هستند.

نقدینگی به ویژه در مورد خریدوفروش آلت کوین‌ها بسیار مهم است چراکه خریدن یک رمزارز با نقدینگی کم و راکد به این معنی است که فروش آن سادگی یک رمزارز با نقدینگی بالا نیست و ممکن است برای معامله‌گر مشکلاتی به وجود آورد. برای همین به‌طورکلی پیشنهاد می‌شود که رمزارزهایی را خریدوفروش کنید که از نقدینگی بالایی برخوردارند.

در یک سفارش سریع در بازاری با نقدشوندگی پایین، شما با افت قیمت روبرو خواهید شد. افت در اینجا به این معنی است که معامله با قیمتی کاملاً متفاوت از آنچه در نظر داشتید، صورت می‌گیرد. این معمولاً به این خاطر اتفاق می‌افتد که در دفتر سفارش‌ها، سفارش کافی و نزدیک به قیمت مورد نظر شما وجود ندارد. شما می‌توانید با سفارش محدود، از این موضوع اجتناب کنید، اما در این صورت ممکن است سفارش شما برای مدت‌ها در لیست سفارش‌ها باقی بماند.

نقدینگی می‌تواند در شرایط متفاوت بازار، تغییر کند. یک بحران مالی می‌تواند تأثیر غیرقابل‌انکاری بر نقدینگی داشته باشد زیرا فعالان بازار برای پوشش تعهدات مالی و یا پرداخت بدهی‌های خود، اقدام به خروج سریع از بازار می‌کنند.

سخن آخر

نقدینگی عامل مهمی در بررسی بازارهای مالی است. به‌طورکلی، معامله در بازارهایی که نقدینگی بالایی دارند، مطلوب‌تر است زیرا می‌توان با خیالی آسوده نسبت به موقعیت‌های ورود و خروج از آن بازار اقدام کرد.

سهم سپرده‌های در دسترس مردم بیش از 50 درصد نقدینگی کشور

رشد بدهی دولت به بانک‌ها، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و مطالبات معوق، سود بازار بین بانکی، سپرده دیداری و.

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

رشد بدهی دولت به بانک‌ها، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و مطالبات معوق، سود بازار بین بانکی، سپرده دیداری و. نشان‌دهنده افزایش نیاز اقتصاد به نقدینگی است وبیش از 50 درصد نقدینگی عملا در دسترس مردم و فضای کسب وکار است و دولت نمی‌تواند تنها از طریق کنترل رشد پایه پولی و استقراض از بانک مرکزی، نقدینگی و تورم را مهار کند. سود سپرده بانکی نیز در جذب مقادیر بیشتر نقدینگی موفق نبوده و ضریب فزاینده و سود بازار بین بانکی روبه افزایش گذاشته است. رشد سپرده‌های دیداری، حساب‌های کوتاه‌مدت موجود در کارت‌های بانکی، اسکناس و مسکوک نشان می‌دهد که مردم بی‌ توجه به نرخ سود بانکی 18 درصدی و 20 درصدی که پایین‌تر از تورم 40 درصدی اعلام شده در یکسال اخیر است، سعی می‌کنند که برای کسب وکارها و خریدهای خود، پول را به صورت نقد در حساب‌های در دسترس خود شامل کارت بانکی، اینترنت بانک، موبایل بانک، سپرده دیداری وچک نگه دارند تا به خرید و فروش مایحتاج و دارایی‌های نقد شونده مانند سهام، سکه و طلا و دلار و مسکن بپردازند. شاخص‌های پولی و بانکی تیرماه نشان می‌دهد که با وجود رشد نقدینگی 37.4 درصدی در یکسال اخیر، سپرده دیداری یعنی چک و حساب جاری با رقم 1093 همت، رشد 61 درصدی دریکسال اخیر و 21 درصد در چهارماه اول سال داشته است و رشد چهارماهه اول سال 1401 متاثر از نرخ سود و تورم، تقریبا 2.5 برابر رشد نقدینگی 8 درصدی در این مدت بوده است. حساب‌های کوتاه‌مدت نیز به خاطر دریافت سود ماهانه آن در صورت ثابت ماندن در یک ماه، در کارت‌های بانکی در جریان است و رقم آن با 1450 همت رشد 30.8 درصدی در یکسال و رشد 6.4 درصدی در چهارماه اول داشته است. اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نیز با رقم 88 همت رشد 22 درصدی در یکسال و 2.4 درصدی در چهارماه داشته است. در مجموع پول شامل سپرده دیداری و اسکناس و مسکوک، رقم 1182 همت داشته که رشد 57 درصدی در یک‌سال و 20 درصدی در چهارماه داشته است. اما از آنجا که بخش عمده‌ای از خریدهای مردم با کارت‌های بانکی و حساب‌های کوتاه‌مدت انجام می‌شود، باید در نظر داشت که حساب کوتاه‌مدت نیز عملا به پول نقد تبدیل شده و در معاملات بسیار کاربرد دارد و بانکداری الکترونیک باعث شده که سرعت انتقال پول از حساب کوتاه‌مدت و کارت بانکی، حتی بیشتر از چک و اسکناس باشد. در نتیجه اگر بخواهیم پول داغ را درست ارزیابی کنیم باید حساب کوتاه‌مدت را به حجم پول اضافه کنیم. براین اساس پول داغ در بانکداری الکترونیک دنیای امروز شامل پول 1182 همت و سپرده کوتاه‌مدت 1450 همت است. روی هم حجم پول به اضافه سپرده کوتاه‌مدت رقم 2632همت است که نسبت به نقدینگی 5250 همت، معادل 50 درصد است. در نتیجه پول داغ عملا معادل 50 درصد نقدینگی است. اما اگر بخواهیم طبق تعریف سنتی، پول داغ را اسکناس و سپرده دیداری تعریف کنیم عملا 22.5 درصد نقدینگی پول داغ محسوب می‌شود. رقم شبه پول نیز اگرچه معادل 4068 همت اعلام شده اما تنها 2111 همت آن سپرده بلندمدت است که معمولا به سرعت قابل برداشت نیست و به آن سود یک‌ساله تعلق می‌گیرد. حساب قرض الحسنه پس انداز نیز معادل 353 همت اعلام شده است. در نتیجه معادل 2464 همت شامل سپرده‌های قرض الحسنه و بلندمدت است که معادل 47 درصد کل نقدینگی است. پول داغ به مبالغی گفته می‌شود که صاحبش از نگهداری نقدی آن ترس دارد و ترجیح می‌دهد با خرید دارایی‌هایی که سودآوری کوتاه‌مدتی دارد، امکان ارتقای اقتصادی خود را فراهم آورد. به عبارت دیگر پول داغ به وضعیتی گفته می‌شود که افراد انتظار افزایش قیمت‌ها و تورم را برای آینده دارند، بنابراین سرمایه خود را در بخش‌های غیرتولیدی برای کوتاه‌مدت خرج می‌کنند. همچنین به پولی که مستقیم توسط بانک‌مرکزی جهت پوشش کسری بودجه تحت عنوان تنخواه چاپ شده پول داغ گفته می‌شود.

کاهش وابستگی دولت به تنخواه

از سوی دیگر دولت تلاش دارد تا با کاهش رشد پایه پولی، اثر تورمی مخارج دولت را کاهش دهد. اما واقعیت این است که نیاز به نقدینگی در کل اقتصاد افزایش یافته و حتی مخارج دولت نیز افزایش یافته و بدهی دولت به بانک‌ها بیشتر شده است. یعنی اگرچه بدهی دولت به بانک مرکزی کاهش یافته اما از سوی دیگر، در بازار بین بانکی و بانک‌های کشور، گردش پول، رشد ضریب فزاینده، خلق پول، افزایش بدهی دولت به بانک‌ها، افزایش مطالبات معوق بیشتر شده است. به خاطر رشد نرخ ارز و تورم، واحدهای اقتصادی به نقدینگی و تسهیلات بانکی بیشتر نیاز دارند. مطالبات معوق نیز افزایش یافته است و بانک‌ها به سمت خلق پول بیشتر، افزایش نرخ سود بازار بین بانکی، افزایش بدهی به بانک مرکزی، هدایت شده‌اند. در نتیجه نمی‌توان تنها با کنترل رشد پایه پولی و استقراض از بانک مرکزی، نقدینگی و تورم را مهار کرد. زیرا اقتصاد به نقدینگی بیشتر نیاز دارد و این موضوع با مشاهده رشد سپرده دیداری و کوتاه‌مدت نیز قابل مشاهده است.دولت با استفاده از منابعی که مختص دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی است توانسته وابستگی خود را به تنخواه کم کند به صورتی تعریف نقدینگی و کاربردهای آن که آمارها حاکی از کاهش ۲۹ هزار میلیارد تومانی استفاده از تنخواه بودجه در ۴ ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد.بررسی عملکرد 5 ماهه بودجه از بهبود شاخص‌های کلان حکایت دارد. دولت با اتکا به درآمدهای پایدار توانسته انسجام بیشتری به نحوه دخل ‌و خرج کشور ببخشد که این مهم می‌تواند منجر به بهبود سایر شاخص‌های کلان اقتصادی شود. اگرچه همچنان می‌توان گفت کنترل نقدینگی و کنترل مقداری پول، مهم‌ترین وظیفه و ماموریتی است که تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی در این روز‌ها باید آن را دنبال کنند.در 5 ماهه ابتدایی سال منابع درآمدی دولت به 412 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال گذشته 56.5 درصد رشد دارد؛ همچنین درآمدهای عمومی به عنوان پایدارترین جزو منابع دولت، با 66.5 درصد رشد به حدود 249 هزار میلیارد تومان رسیده است.

با تمرکز دولت بر مقابله با فرار مالیاتی، میزان درآمدهای مالیاتی هم رشد قابل ملاحظه 73 درصدی داشته و به 200 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در این مدت وصول درآمدهای نفتی 700 درصد رشد داشته و منابع فروش نفت و فرآورده‌های نفتی به رقم 114 هزار میلیارد تومان رسیده است. این آمار نشان می‌دهد که دولت سیزدهم هم توانسته نسبت به دولت قبل نفت بیشتری صادر کند هم اینکه پول فروش آن به کشور بازگشته است.اما در ادوار گذشته و در دولت‌های مختلف یکی از چالش‌برانگیزترین قسمت‌هایی که همیشه با حرف و حدیث‌های زیادی روبرو بوده است، تنخواهی است که طبق قانون بودجه معادل 3.5 درصد کل بودجه را شامل می‌شود. بنابراین دولت می‌تواند از بودجه حدود 1400 هزار میلیارد تومانی سال جاری، حدود 50 تا 55 هزار میلیارد تومان به عنوان تنخواه از بانک مرکزی استقراض کند. نقدینگی یا حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی و ضریب فزاینده پولی است. پایه پولی یا همان پول پر قدرت به مجموع اسکناس و مسکوک در گردش به علاوه سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی گفته می‌شود ولی این عامل به تنهایی حجم پول در گردش را تعیین نمی‌کند و ضریب فزاینده پولی ناشی از فعالیت‌های بانک‌های تجاری و تعاملات اقتصادی مردم نیز به عنوان مولفه مهم نقدینگی عمل می‌کند. ضریب فزاینده، نشانگر آن است که در ازای هر واحد پایه پولی، حجم پول چقدر تغییر می‌کند. به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی، مبلغی که دولت به عنوان تنخواه از بانک مرکزی استقراض می‌کند، سبب افزایش پایه پولی و به تبع آن رشد نقدینگی توسط نظام بانکی می‌شود. اگرچه در ظاهر امر دولت مبلغ مشخصی را در ماه‌های ابتدایی از بانک مرکزی استقراض کرده و در پایان سال همان مبلغ را به بانک مرکزی برمی‌گرداند، اما نکته‌ای که در اینجا نهفته این است که حجم نقدینگی که هر واحد پول خارج شده از بانک مرکزی بر حجم نقدینگی کشور می‌گذارد، معادل ضریب فزاینده اقتصاد ایران است. به عبارت ساده‌تر پولی که در قالب تنخواه از بانک مرکزی خارج می‌شود که اصطلاحا موسوم به پول پرقدرت است، اثری که بر حجم نقدینگی کشور می‌گذارد با توجه به ضریب فزاینده اقتصاد ما که حدود 8 واحد است، 8 برابر می‌شود.به همین خاطر است که اقتصاددانان یکی از عواملی که از عوامل ریشه‌ای و بلندمدت تورم اقتصاد ما می‌دانند، تنخواهی است که دولت از بانک مرکزی استقراض می‌کند و همواره توصیه‌ای که به دولت‌ها دارند استفاده هرچه کمتر از تنخواه یا پول بانک مرکزی است.آمارها حاکی از آن است که در پایان تیر ماه امسال بدهی دولت به بانک مرکزی به 152 هزار و 60 میلیارد تومان رسیده که نشان‌دهنده کاهش 29 هزار میلیارد تومانی استفاده از تنخواه بودجه در 4 ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل است. بر این اساس بدهی دولت به بانک مرکزی بابت تنخواه بودجه در 4 ماه اول امسال 19 هزار و 320 میلیارد تومان افزایش یافته است در حالی که در 4 ماه اول سال گذشته دولت قبل معادل 48 هزار و 480 میلیارد تومان از بانک مرکزی تنخواه دریافت کرده بود.طبق آمارها، سپرده دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی در پایان سال 1400 به ترتیب، حدود 258 و 8.8 هزار میلیارد تومان بوده است که این مقدار در پایان تیرماه سال 1401 به ترتیب به 230 و 10 هزار میلیارد تومان رسیده است. یعنی خالص سپرده‌های دولت نزد بانک مرکزی حدود 27 هزار میلیارد تومان کاسته شده است که با کاهش 29 هزار میلیارد تومانی تنخواه مورد استفاده دولت که در بالا به آن اشاره شد، تقریبا هم‌خوانی دارد.