تقاضا در بازار سهام صعودی شد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بورس در حالی وارد هفته دوم خردادماه شده است که بازار سرمایه پس از 5 هفته رشد، در هفته ابتدایی خرداد با کاهش در شاخص‌های عملکردی روبرو شد.
امروز نیز بازار سهام روندی نزولی داشت و به نزدیکی سطح حمایت خود از نظر تکنیکال بازگشت. محدوده تکنیکال یک میلیون و 550 تا 560 هزار واحدی مهمترین حمایت برای شاخص کل بورس است.
البته نباید از حمایت شاخص کل هموزن نیز گذر کرد. این شاخص نیز در محدوده 430 هزار واحدی یک حمایت جدی دارد که در هفته گذشته فعال شده بود.
رشد شاخص و بازگشت آن به سمت بالا در آخرین روز کاری هفته امید را به معامله گران برگرداند. خصوصا که تعداد نمادهای سبزپوش بیشتر بود و شاخص کل هموزن نیز رشد کرد. بازار سهام امروز نیز با مازاد تقاضا بسته شد تا تعداد روزهایی که این اتفاق رخ داده است به بالای 29 روز متوالی برسد.
مجید حسینی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو تقاضا در بازار سهام صعودی شد با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره روند شاخص های عملکردی بورس گفت: شاخص پس از هر دوره صعودی به تعدیل و اصلاح نیاز دارد و افت شاخص در هفته گذشته و روز جاری، اصلاحی کوتاه‌مدت است.
وی ادامه داد: با توجه به روند نوسانی شاخص نمی توان درباره شکل گیری یک روند مشخص در بازار صحبت کرد. اگر نیروی صعودی در بازار شکل بگیرد شاخص می تواند تحت تأثیر یک محرک بار دیگر به کانال 1.6 میلیون واحدی صعود کند.
حسینی با اشاره به این موضوع که در ماه های گذشته گروههای خودرویی و پالایشی محرک های بازار بودند، تصریح کرد: در هفته های آینده نیز سهام این شرکت ها میتواند بازار را با صعود و رشد همراه کند.
شاخص کل بورس در جریان معاملات امروز با افت 11 هزار و 110 واحدی روبرو شد و به سطح یک میلیون و 553 هزار و 376 واحد بازگشت. بازدهی این شاخص منفی 0.71 درصد بوده است.
شاخص کل هموزن نیز با کاهش چهار هزار و 253 واحدی به عدد 432 هزار و 541 واحد رسید. بازدهی این شاخص نیز منفی 0.97 درصد بود. شاخص فرابورس نیز با افت 90 واحدی به سطح 21 هزار و 397 واحدی کاهش یافت.
ارزش کل معاملات بازار سهام در پایان معاملات امروز با رشد 17 درصدی به عدد 9 هزار و 351 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه نیز حدود 542 میلیارد تومان بوده است که سهم 5 درصدی از کل معاملات داشته است.
ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 3 درصدی نسبت به روز چهارشنبه به عدد پنج هزار و 423 میلیارد تومان کاهش یافت تا سهمش از کل معاملات بازار سرمایه به 57 درصد برسد.
در جریان معاملات امروز، برخلاف روز چهارشنبه تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی در بازار سهام منفی شد و حدود 451 میلیارد تومان پول از بورس توسط حقیقی ها خارج شد. گروههای فلزات اساسی و بانک ها و موسسات اعتباری بیشترین خروج پول را داشتند و گروه های سیمان، آهک و گچ و اطلاعات و ارتباطات شاهد بیشترین پول حقیقی بوده اند.
امروز نمادهای وبملت (بانک ملت)، فملی (ملی صنایع مس ایران) و بپاس (بیمه پاسارگاد) بیشترین خروج پول را به نام خود ثبت کردند و سهم های سآبیک (سیمان تقاضا در بازار سهام صعودی شد آبیک)، بمپنا (تولید برق عسلویه مپنا) و آسیاتک (انتقال داده های آسیاتک) بیشترین ورود پول را داشته اند.
در جریان معاملات امروز، تعداد 89 سهم با رشد قیمت روبرو شدند و 246 نماد نیز با کاهش قیمت بازار را به پایان رساندند. 30 سهم در پایان معاملات در صف خرید قرار داشته و 86 سهم نیز در صف فروش قرار گرفتند.
در پایان معاملات شنبه، ارزش صف های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل افزایش یافت و 224 میلیارد تومان شد. ارزش صف های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 40 درصد افت کرد و در رقم 416 میلیارد تومان ایستاد، امروز برای 29 روز متوالی بازار با مازاد تقاضا در بازار سهام صعودی شد تقاضا در بازار سهام صعودی شد تقاضا بسته شده است.
نمادهای خگستر (گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو)، خساپا (سایپا) و خودرو (ایران خودرو) بیشترین ارزش در صف فروش را داشتند و بیشترین صف خرید نیز به تفارس (تامین سرمایه خلیج فارس)، سآبیک (سیمان آبیک) و شپارس (بین المللی محصولات پارس) تعلق داشت.
عرضه و تقاضا در بازار بورس
عبارت عرضه و تقاضا در خارج از فضای بورس نیز عبارتی پر کاربرد و مشهور است. به طور کلی هر چیزی که قیمت داشته باشد، با مفهوم عرضه و تقاضا در ارتباط است. هر کالا، خدمت، اوراق یا حقوقی که قرار باشد مورد خرید و فروش قرار بگیرد، توسط مفهوم عرضه و تقاضا است که ارزش گذاری می‌شود. در هر فرایند خرید و فروش، یک رقابت میان عرضه کالای مورد معامله با تقاضایی که برای خرید آن وجود دارد، رخ می‌دهد. نتیجه این رقابت، تعیین کننده قیمت معامله خواهد بود. رابطه میان عرضه و تقاضا و قیمت، به سادگی در تصویر زیر قابل مشاهده هست.
رابطه میان عرضه و تقاضا
به طور کلی رابطه میان عرضه و تقاضا معکوس یکدیگر است. اگر حجم عرضه یک کالا از حجم تقاضای آن بیشتر شود، قیمت کالا کاهش می‌یابد. در حالت معکوس هم اگر مقدار عرضه کمتر از تقاضا باشد، کالا کمیاب شده و قیمت آن افزایش می‌یابد. در بازار بورس نیز همین قاعده ساده و ابتدایی وجود دارد. در این مقاله قصد داریم به طور جزئی‌تر به مفهوم عرضه و تقاضا در بازار سرمایه و تاثیر آن روی فرایند تحلیل بورس و تصمیم‌گیری‌ها برای خرید و فروش بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
اهمیت عرضه و تقاضا در بازار بورس
علی رغم تمام پیچیدگی‌هایی که بازار بورس دارد، اما در نهایت تنها یک چیز است که در بورس اهمیت دارد و آن قیمت سهام است. هر اتفاقی که در بورس می‌افتد، تاثیر آن بر روی قیمت سهام دیده می‌شود. درستی یا نادرستی تمام روش‌ها و ابزارهای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، نهایتا در قیمت سهام است که ارزیابی می‌شود. اما همان طور که در سطرهای بالا اشاره شد، قیمت هر چیزی بر اساس رابطه ساده میان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. پس تقاضا در بازار سهام صعودی شد تمام اخبار مهم، گزارش‌های مالی شرکتها، سودآوری یا زیان‌دهی شرکتها، اتفاقات سیاسی و اقتصادی کشور و دنیا و تمام موثر در بازار بورس، ابتدا تاثیر خود را روی تقاضا در بازار سهام صعودی شد حجم عرضه و تقاضا برای هر سهم گذاشته و سپس قیمت سهام را تعیین می‌کنند.
تعریف عرضه
به جز در شرایطی خاص که در ادامه این مطلب به آن پرداخته خواهد شد، معمولا هر سهام بورس در هر لحظه از ساعت مجاز خرید و فروش، دارای تعدادی سفارش خرید و تعدادی سفارش فروش است. به مجموع تمامی سفارش‌های فروش یک سهام بورس، عرضه گفته می‌شود. نکته مهم آن است این سفارش‌ها در حجم‌ها و قیمت‌های متفاوت از یکدیگر ثبت می‌شوند. برای مثال یک سهامدار ممکن است 100 عدد سهم را با قیمت 100 تومان و سهامدار دیگری 3000 عدد سهم را با قیمت 105 تومان برای فروش بگذارد. مجموعه حجم – قیمت تمامی سفارش‌های فروش یک سهم، مقدار عرضه آن سهم است.
تعریف تقاضا
بر اساس تعریفی که برای عرضه انجام شد، تعریف تقاضا نیز دیگر مشخص است. به مجموع حجم و قیمت تمامی سفارش‌هایی که سهامداران مختلف برای خرید یک سهم ثبت می‌کنند، تقاضای آن سهم گفته می‌شود.
همان طور که گفتیم، عرضه و تقاضا همیشه در حال برهم‌کنش هستند. متناسب با این که نتیجه این برهم‌کنش چگونه باشد، سه روند میتواند در قیمت سهام ایجاد شود. در ادامه این سه روند را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تعادل عرضه و تقاضا
1- بازار تعادلی
زمانی که حجم عرضه و تقاضا تقریبا برابر باشد، برهم‌کنش میان آنها از حالت رقابتی خارج می‌شود. در این حالت حجم عرضه و تقاضا فشار قابل توجهی را بر روی قیمت وارد نمی‌کند. در این شرایط خریداران و فروشندگان می‌توانند در حدود قیمت دلخواه خود معامله کنند یا به عبارت ساده‌تر خریداران و فروشندگانی وجود تقاضا در بازار سهام صعودی شد تقاضا در بازار سهام صعودی شد دارند که به خرید و فروش در یک حدود قیمتی راضی هستند. در این حالت به اصطلاح گفته می‌شود که بازار متعادل شده است و به این حدود قیمتی، نقطه تعادل گفته می‌شود. اگر مقدار عرضه کمی بالاتر رود، نقطه تعادل کاهش و اگر مقدار تقاضا بالاتر رود، نقطه تعادل اندکی افزایش می‌یابد.
2- بازار نوسانی
فرض کنید که قیمت سهام یک شرکت در روند صعودی که نشان‌گر پیروزی تقاضا در رقابت با عرضه است. این روند صعودی آن قدر ادامه پیدا میکند تا تعدادی از سهامداران برای فروش سهم و ذخیره کردن سود خود ترغیب شده و اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کنند. جذابیت فروش سبب می‌شود که افراد بیشتری اقدام به فروش سهم خود کنند، بدین ترتیب فشار عرضه شروع به افزایش میکند. افزایش عرضه تا جایی پیش می‌رود که در رقابت عرضه و تقاضا، عرضه پیروز شده و قیمت سهام شروع به کاهش میکند. در این حالت گفته می‌شود که سهم به محدوده مقاومت رسیده و روند نزولی آغاز می‌شود.
با ادامه روند نزولی، قیمت سهام تا جایی افت پیدا میکند که از ارزش ذاتی سهم نیز کمتر می‌شود. در این محدوده و با توجه به قیمت پایین سهام، افراد زیادی برای خرید آن ترغیب شده و اقدام به ثبت سفارش خرید می‌کنند. اگر حجم تقاضا برای خرید سهم از مقدار عرضه بیشتر شود، روند نزولی سهم تمام شده و افزایش قیمت سهام آغاز می‌شود. در این حالت به اصطلاح گفته می‌شود که سهم حمایت شده است.
این نوع برهم‌کنش میان عرضه و تقاضا که در آن قیمت سهام افزایش پیدا میکند و پس از رسیدن به حد مقاومت مجددا کاهش پیدا میکند تا به محدوده حمایتی برسد، رفتار نوسانی نام دارد.
افزایش تقاضا در حمایت‌ها و کاهش آن در مقاومت‌ها
3- صف خرید تقاضا در بازار سهام صعودی شد و صف فروش
زمانی که حجم تقاضا برای یک سهام بورس خیلی افزایش پیدا کند، تعداد سفارش‌های خرید به شدت بالا می‌رود. در این صورت ممکن است که تعداد خریداران از فروشندگان بیشتر شود و یا در حالتی حتی هیچ فروشنده‌ای وجود نداشته باشد. در این صورت افراد برای خرید سهام مربوطه باید در صف قرار بگیرند تا اگر نوبت به آنها برسد، بتوانند خرید کنند. در این حالت می‌گویند صف خرید تشکیل شده است.
در حالت دیگر نیز اگر در رقابت میان عرضه و تقاضا فشار عرضه به شدت بالا رود، افراد زیادی سفارش‌های فروش ثبت می‌کنند. پس این احتمال وجود دارد که که تعداد فروشندگان از خریداران بیشتر شده و یا حتی هیچ خریداری وجود نداشته باشد. در این حالت می‌گویند صف فروش تشکیل شده و کسانی که تصمیم به فروش سهام خود دارند باید در صف باشند تا اگر نوبت به آنها رسید، بتوانند سهم را به فروش برسانند.
نکته جالب آن است که در هیچ یک از بازارهای بورس دنیا، رقابت عرضه و تقاضا منجر به تشکیل صف خرید و فروش نمی‌شود و این پدید مختص بورس ایران است. علت این موضوع آن است که در بورس ایران، دامنه نوسان محدود وجود دارد. در بورس کشورهای دیگر، اگر فشار عرضه یا تقاضا خیلی بالا رود، این فشار بر روی قیمت اعمال می‌شود و آن قدر قیمت را بالا یا پایین میکند تا بالاخره معاملات تقاضا در بازار سهام صعودی شد انجام شوند. اما در بورس ایران، چون امکان تغییر قیمت خرید و فروش خارج از محدوده نوسان وجود ندارد، برهم‌کنش‌های عرضه و تقاضا در شرایطی که توضیح داده شد، منجر به تشکیل صف خرید یا صف فروش می‌شود.
کلام آخر
عرضه و تقاضا از جمله مهمترین پارامترهایی است که باید در تحلیل بورس مورد توجه قرار بگیرد. درستی یا نادرستی بسیاری از روش‌های تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی، وابسته به بررسی صحیح عرضه و تقاضا در سهام مختلف است. افرادی که تجربه بالایی در تحلیل بورس ندارند، نیازمند آموزش هستند و یکی از کلیدی‌ترین نکات در آموزش بورس نحوه بررسی عرضه و تقاضا است که در این مقاله به تعریف آن پرداخته شد.
تاثیرات نرخ بهره بر بازار سهام
نرخ بهره برای اکثر مردم مهم است و همچنین میتواند در بازار سهام تاثیرگذار باشد، اما چرا؟ در این مقاله به ارتباط بین نرخ بهره با بازار سهام و اینکه چگونه ممکن است بر زندگی ما تاثیر بگذارند، پرداخته می‌شود.
بهره در واقع هزینه‌ای است که فرد در قبال استفاده از پول فرد دیگری به وی می پردازد. خانوارها با این مفهوم به‌خوبی آشنا هستند، آنها باید برای خرید خانه از بانک وام رهنی دریافت کنند و در عوض بهره آن را بپردازند. دارندگان کارت‌های اعتباری نیز این مفهوم را خوب می‌دانند، آنها پول را به صورت کوتاه‌مدت قرض می‌گیرند و به وسیله آن خرید خود را انجام می‌دهند. اما زمانی که صحبت از بازار سهام و تاثیر نرخ بهره می شود شرایط فرق میکند.
نرخ‌های بهره در واقع همان هزینه‌های هستند که بانک‌ها برای استقراض پول از بانک مرکزی متحمل می‌شوند. چرا این ارقام مهم هستند؟ بانک مرکزی توسط این نرخ‌ها سعی در کنترل تورم دارد. تورم، ناشی از تقاضا زیاد و یا عرضه کم است که سبب افزایش قیمت‌ها می شود. بانک مرکزی با اثر گذاری بر مقدار پول در دسترس، می تواند تورم را کنترل کند. در حقیقت با افزایش نرخ بهره بانک مرکزی عرضه پول را کم میکند و به نوعی دسترسی به آن را گران‌تر میکند.
هنگامی که بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش می دهد، این اقدام تاثیر آنی بر بازار سهام نمی‌گذارد. در عوض تاثیر مستقیمی بر بانک‌ها برای وام گرفتن از بانک مرکزی میگذارد. اولین اثر غیرمستقیم افزایش نرخ بهره این است که بانک‌ها نرخ‌های بهره را برای مشتریان افزایش می‌دهند. افراد برای گرفتن وام رهنی و کارت‌های اعتباری تحت تاثیر این افزایش قرار می‌گیرند، به خصوص اگر از نرخ‌های بهره‌ی شناور استفاده کنند. این اقدام بر مقدار پولی که مردم می توانند خرج کنند اثر میگذارد. علاوه بر این، افراد همچنان باید قبوض را پرداخت کنند وقتی این قبوض گران‌تر می‌شوند، پول کمی از درآمد خانوارها باقی می‌ماند. این بدین معناست که خانوارها محتاطانه تر خرج می کنند. به همین علت، شرکتها به‌صورت غیرمستقیم ازعکس العمل مشتریان در برابر کاهش نرخ بهره تاثیر می‌گیرند. اما افزایش نرخ بهره به‌صورت مستقیم بر شرکتها نیز تاثیر میگذارد. آنها باید برای گسترش فعالیت‌های عملیاتی خود باید از بانک‌ها وام بگیرند. وقتی بانک‌ها استقراض را گران‌تر می‌کنند، شرکتها شاید دیگر نتوانند به مقدار زیاد وام بگیرند و مجبور هستند تا بهره بالاتری پرداخت کنند. هنگامی که شرکتها کمتر هزینه می کنند کمتر رشد خواهند کرد که این امر سبب کاهش سود آوری آنها نیز می شود.
همانطور که گفته شد تغییر در نرخ بهره بر شرکتها و مردم اثر میگذارد، اما علاوه بر آن بر بازار سهام نیز تاثیر میگذارد. یکی از راه‌های ارزش‌گذاری شرکتها، جمع ارزش فعلی جریانات نقد آتی شرکتها است. برای بدست آوردن قیمت سهام، مجموع ارزش فعلی جریانات نقد آتی بر تعداد سهام موجود تقسیم می‌شود. نوسانات قیمت سهام نشان دهنده انتظارات سرمایه‌گذران زمان‌های مختلف از شرکت دارند. به خاطر این تفاوت‌ها تقاضا در بازار سهام صعودی شد سرمایه گذاران تمایل دارند که در قیمت‌های متفاوت سهمی را بخرند یا بفروشند.
اگر تصور شود که شرکت در آینده رشد و یا سود کمتری خواهد داشت (در اثر بهره بالا بدهی و یا درآمد کم) مقدار جریانات آتی آن کاهش یافته و در نتیجه قیمت سهامش کاهش می یابد. اگر قیمت سهام بسیاری از شرکتها کاهش پیدا کند، کل بازار و شاخص‌هایی از قبیل داو جونز و اس اند پی افت می کنند.
برای بسیاری از سرمایه گذاران افت قیمت سهام و بازار خوشایند نیست. سرمایه گذاران تمایل دارند ارزش سرمایه‌گذاری آنها افزایش یابد که این افزایش ارزش میتواند ناشی از افزایش قیمت سهام، دریافت سود تقسیمی و یا هر دو این موراد است. با انتظار رشد کم وجریانات نقد آتی کمتر، سرمایه گذاران رشد قیمتی مورد انتظار خود را دریافت نخواهند کرد و این باعث می‌شود تا سرمایه گذاری در سهام برای آنها جذاب نباشد. به‌علاوه، سرمایه‌گذاری در سهام از سایر سرمایه‌گذاری‌ها ریسک بیشتری دارد. هنگامی که بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش می‌دهد، اوراق بهادار دولتی مانند اوراق خزانه که سرمایه‌گذاری‌ها مطمئن‌تری هستند را پیشنهاد می کند. به عبارت دیگر، نرخ بازده بدون ریسک افزایش می‌یابد و این سرمایه‌گذاری‌ها را جذاب‌تر می کند. هنگامی که افراد در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، توقع دارند در ازای قبول ریسک، پاداش بگیرند و نرخ بازده سرمایه‌گذاری از نرخ بازده بدون ریسک بیشتر باشد. بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری در سهام برابر است با نرخ بازده بدون ریسک به‌علاوه‌ی صرف ریسک. افراد مختلف، بسته به میزان ریسک پذیری و شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، انتظار بازده‌های متفاوتی دارند. در اصل، هرچه نرخ بازده بدون ریسک افزایش یابد، بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری در سهام نیز افزایش می‌یابد، به همین خاطر اگر صرف ریسک مورد انتظار کاهش یابد در تقاضا در بازار سهام صعودی شد حالی که بازده ثابت باشد و یا کاهش یابد، سرمایه گذاران سهام را پر ریسک دانسته و جای دیگری سرمایه‌گذاری می کنند.
تغییر در نرخ بهره تاثیر گسترده‌ای بر اقتصاد می گذارد. وقتی که نرخ بهره افزایش می یابد، مقدار پول در گردش کاهش می‌یابد و در نتیجه تورم کاهش می‌یابد، همچنین وام گرفتن گران‌تر می‌شود و این عامل نیز بر مردم و شرکتها نیز تاثیر میگذارد، به گونه‌ای که هزینه‌ها افزایش و درآمدها کاهش می‌یابد. در نهایت، افزایش نرخ بهره باعث می‌شود بازار سهام جذابیت خود را برای سرمایه گذاران از دست بدهد.
به خاطر داشته باشید که تمامی این عوامل و نتایج آنها به هم وابسته هستند. آنچه در بالا شرح داده شد را نمی‌توان مستقل از سایر عوامل در نظر گرفت، نرخ بهره تنها عامل اثر گذار بر قیمت سهام نیست و عوامل بسیاری بر تغییرات قیمت سهام موثر هستند و تغییر نرخ بهره تنها یکی از این عوامل است. بنابرین نمی‌توان با قطعیت گفت که افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی همیشه اثر منفی بر بازار میگذارد.
دیدگاه شما